کتيبه سغندل + ترجمه و تفسير

به گزارش آوای ورزقان، اورارتویی نام حکومت مقتدری بوده که از مرکز فلات آناتولی و کناره‌­ی دریاچه­‌ی وان از اتحاد طوایف مختلف ایجاد شده بود. و بعدها در اثر حملات و کشورگشایی­‌ها قلمرو آن‌ها تا کناره­‌های دریای خزر کشیدهشد.

اورارتوییان جنگ‌ها و پیروزی‌های خود را در کتیبه­‌های سنگی می­‌نوشتند. از جمله کتیبه­‌های نوشته شده توسط اورارتوییان ، کتیبه­‌ی سغندل است. این کتیبه در نزدیکی روستای سغندل در بالای کوهی به نام زاغی و در پنج کیلومتری ورزقان قرار دارد. طول آن ۱۱۵ و عرض آن ۴۷ سانتی متر است و مشتمل بر ۱۰ سطر است. کتیبه­‌ی سغندل از آثار مهم دوران اورارتویی است که در سال ۱۳۳۰( ه.ش) توسط محمد جواد مشکور کشف شده است و بر اساس مطالعات انجام شده این کتیبه به « ساردوری دوم ( ۳۳-۷۵۰ ق.م ) پسر آرگیشی اول تعلق دارد و در آن از حمله به ناحیه‌ای کوهستانی پولوآدی و گشودن ۲۱ دژ و تصرف ۴۵ یا ۴۴ شهر در یک روز سخن می‌رود.» ملیکیشولی دانشمند و اورارتوشناس گرجی که این کتیبه را ترجمه کرده است از وجود قلعه­‌های مختلفی در اطراف آن خبر داده و نیز وجود طایفه‌ای کوه­نشین در این منطقه را محتمل می‌­داند.

هیأت باستان شناس آلمانی در سال ۱۹۶۷ و ۱۹۷۱ در اطراف سغندل به پژوهش‌هایی مقدماتی دست زده‌­اند و از وجود دو قلعه در این محل خبر داده­‌اند که یکی به دوران پیش از تاریخ که به دست ساردوری دوم تسخیر شده است و دیگری متعلق به اورارتویی هاست و«این قلعه به دست ساردوری دوم در جوار قلعه­‌ی قدیمی ساخته شده است و قلعه­‌ی مذکور در سغندل از جمله بزرگ‌ترین استحکامات در ایران است.»

در روزگاران قدیم در بالای کتیبه­‌ی سنگی قلعه‌ای ارمنی نشین [ در حوالی کتیبه‌ی سغندل] وجود داشته که مردم کارهای آهنگری خود را به آن‌ها مراجعه می­کردند.» این مورد را سالمندان سغندل نیز تصدیق می­کنند و نیز به دلیل آشنایی ارامنه و اوراتویی­‌ها به فن آهنگری وجود ارمنی نشینان در این قلعه بعید به نظر نمی‌رسد (به خصوص که در زمان‌هایی ارمنی‌ها بر آذربایجان مسلط بوده‌اند)  محمد جواد مشکور کاشف کتیبه­‌ی سغندل، اورارتوییان را از مدنیت‌های دنیای قدیم می‌شمرد.

متن کامل به همراه تصاویر در ادامه مطلب قابل مشاهده میباشد ...

شهرستان ورزقـان ، شهرستان نمونه گردشگری

 استان آذربایجان‌شرقی در بین استان‌های کشور و شهرستان ورزقان در بین شهرهای استان با جاذبه‌های متعدد تاریخی و طبیعی با آداب و رسوم مختلف و با مردمانی خونگرم و میهمان‌نواز و به ویژه با طبیعتی بکر است که هر چهار فصل آن، نگاه‌ها را برای هر طبیعت‌گر، گردشگر و هر فرد مایل به گشت و گذار در طبیعت را به خود جلب می‌کند.

منطقه «چیچکلی» (جنگل‌های ارسباران)، امامزاده سید جبرئیل، روستای گل‌آخور، قلعه‌ جوشین، روستای کرینگان، خانه امیر ارشد و کتیبه میخی سقندل همچنین انواع جاذبه‌های گردشگری تاریخی در جای جای این منطقه و مهم‌تر از همه میهمان‌نوازی اهالی شهرستان ورزقان، همه بهانه‌هایی برای یک سفر خوب بهاری و تابستانی در گوشه‌ای از طبیعت بکر و زیبای سرزمین ایران است.

از دیگر نقاط دیدنی و گردشگری این شهرستان می‌توان به مسجد جامع خاروانا (مربوط به به سده‌های 6 و 7 هجری قمری)، آبشار گل‌آخور (با ارتفاع 12 متر)، قلعه کیقال، امامزاده سیدخلیل جوشین، گنبد الله‌الله (مربوط به اواخر دوره ایلخانان مغول تا صفویه)، روستا‌های کاسین و دیزج ملک( واقع در 5 کلیومتر ورزقان)، روستای آستمال(با قدمت چند هزار ساله)، روستای کرینگان(که اهالی آن به زبان تاتی صحبت می‌کنند)، تپه داش‌باشی یا ارمنی گوللویی، قلعه کندی‌بولاغ، قلعه داشی، قلعه اژدها داشی، گورستان سقای، قلعه سرخه دیزج و تپه الله‌لو (همگی با قدمت هزاره اول قبل از میلاد)، درخت 4 هزار ساله بلوط در روستای کرینگان، ییلاق مشک عنبر، معان مس سونگون و معدن طلای اندریان، سد ورزقان، سد زرین کاب، یخچال فصلی زیر صخره‌ای کرویق، منطقه زیبای هفت چشمه، سد زرآباد و ... اشاره کرد.

کاربران عزیز را به مشاهده زیبایی های ورزقان در ادامه مطلب دعوت مینماییم ...

سابقه تاریخی

شهرستان ورزقان سابقاً از بخش‌های شهرستان اهر بود كه در دهه 60 و در تقسیمات جدید کشوری تجزیه و بخشی از منطقه دیزمار (دیزمار غربی) به مرکزیت سیه‌رود از آن جدا و به جلفا ملحق شد. دهستان خواجه به بخش ارتقا يافته و به همراه دهستان مواضع‌خان به هریس پيوست. شهرستان ورزقان به دليل قرار گرفتن در منطقه زيباي قره‌داغ، داراي مناظر بديع و بكر طبيعي و آثار تاریخی است كه ويژگي‌هاي خاصي به طبيعت ورزقان بخشيده و اين شهرستان را به يكي از قطب‌هاي گردشگري تبدیل کرده است.

موقعیت جغرافیایی

شهرستان ورزقان با وسعت 2368 كیلومتر مربع (5.2 درصد مساحت استان) در 75 کیلومتری تبریز واقع شده و از سمت شمال با شهرستان‌های کلیبر و جلفا، از سمت شرق با شهرستان اهر، از سمت غرب با شهرستان مرند و از سمت جنوب با شهرستان‌های هریس، تبریز و شبستر هم‌مرز است.

تقسیمات کشوری

طبق آخرین تقسیمات کشوری شهرستان ورزقان دارای دو بخش به نام‌های مرکزی (شامل دهستان‌های ازومدل جنوبی، ازومدل شمالی، بکرآباد و سینا) و خاروانا (شامل دهستان‌های دیزمار مرکزی، جوشین و ارزیل)، دو نقطه شهری به نام‌های ورزقان و خاروانا و 163 آبادی می‌باشد.

جمعیت

براساس نتایج سرشماری عمومی نفوس و مسكن در سال 1390، جمعیت شهرستان ورزقان در حدود 45708 نفر (1.2 درصد جمعیت استان) و جمعیت مرکز این شهرستان 5385 نفر برآورد شده است. جمعیت شهری این شهرستان 6758 نفر و جمعیت روستایی آن 38950 نفر و تعداد خانوار آن 12244 خانوار است.

اقلیم و آب و هوا

آب و هواي ورزقان در تابستان معتدل تا گرم و در زمستان سرد و يخبندان و پربرف است. به طور کلي ورزقان منطقه‌اي کوهستاني است و اطراف آن را کوه‌هاي آق‌داغ، مشکعنبر، کامتال، جوشون، جله‌داغ، ايري‌داغ، کيامکي، خاروانا و پيرسقا فرا گرفته‌اند. همين امر سبب شده تا كشاورزي و دامداري در اين شهرستان رونق بيشتري داشته باشد، به گونه‌اي كه همه ساله ورزقان در فصل تابستان شاهد حضور دام‌هاي عشاير قره‌داغ است.

وضعیت اقتصادی

با توجه به وجود رودخانه‌های دایمی و فصلی متعدد، تولیدات متنوع زراعی از جمله تولید حبوبات و گندم، تولید حدود 10 درصد میوه‌های نیمه گرمسیری استان (انار و انجیر)، پتانسیل مناسب جهت دامپروری و آبزی‌پروری و زنبورداری، جنگل‌های ارسباران با فلور غنی و ذخیره ژنتیكی بالا، وجود دومین معدن بزرگ مس كشور، وجود 40 كانسار و 19 اندیس، استخراج 35 درصد مرمریت استان، اختصاص 78 درصد كل سرمایه‌گذاری در معادن استان به معادن شهرستان، اولویت سرمایه‌گذاری در شهرستان ورزقان را در بخش‌های گردشگری،توسعه معادن و فعالیت‌های وابسته به آن و توسعه كشاورزی قرار داده است. اين شهرستان با قرار گرفتن بر روی کمربند آلپ ـ هیمالیا دارای اندیس‌های متعدد مس و عناصر فلزی دیگر نظیر سرب، روی و آهن می‌باشد. کانسار مس سونگون كه در شمال ورزقان قرار گرفته است، بزرگترین اندیس مس در شمال‌غرب ایران و یکی از بزرگترین کانسارهای مس دنیا بوده و قابل مقایسه با معادن بزرگ دنیا مانند بینگهام در آمریکا و چوکی‌کوماتا در شیلی است. فاصله این معدن از تبریز ۱۳۰ کیلومتر و از ورزقان ۲۵ کیلومتر بوده و در مجاورت روستای سونگون واقع است. معدن مس سونگون در یک منطقه کوهستانی با متوسط ارتفاع ۲۰۰۰ متر بالای سطح دریا واقع شده است. کانی‌سازی اصلی کانسار شامل کانی‌های مس و مولیبدن بوده و ذخیره احتمالی آن حدود ۴۷۰ میلیون تن و ذخیره ممکن حدود ۶۰۰ میلیون تن برای کانسار تخمین زده شده که در مجموع کل ذخایر قطعی، احتمالی و ممکن در محدوده کانسار سونگون حدود 7.1 میلیارد تن سنگ مس با عیار 62 گرم بر تن است و بدین ترتیب معدن مس سونگون دارای ذخیره احتمالی و قطعی بالایی نسبت به معدن مس سرچشمه کرمان است. مجتمع مس سونگون به تنهايي ۳ درصد ذخاير مس جهان را در اختيار دارد. در سال‌های اخیر با توسعه صنایع تبدیلی مس در منطقه ظرفیت بسیار بالایی از جهت صنعتی برای منطقه ورزقان فراهم شده است.

نقاط تاریخی و دیدنی

منطقه گردشگری چیچکلی (در ۳۵ کیلومتری شمال غرب ورزقان)، مسجد جامع خاروانا (مربوط به به سده‌های ۶ و ۷ هجری قمری)، خانه امیر ارشد یا داش‌ساختمان(در 12 کیلومتری غرب ورزقان)، کتیبه میخی سقندل (در 5 كيلومتري ورزقان )، آبشار گل‌آخور (با ارتفاع ۱2 متر)، قلعه تاریخی جوشین (در 26 كیلومتری غرب ورزقان (به احتمال زیاد مربوط به زمان مادها)، امامزاده سیدخلیل جوشین، گنبد الله‌الله (مربوط به اواخر دوره ایلخانان مغول تا صفویه)، روستاي آستمال (با قدمت چند هزار ساله)، روستاي كرينگان (كه اهالي آن به زبان تاتي صحبت مي‌كنند)، تپه داش‌باشي یا ارمني گوللویی، قلعه کندی‌بولاغ، قلعه داشی، قلعه اژدها داشی، گورستان سقای، قلعه سرخه دیزج و تپه الله‌لو (همگی با قدمت هزاره اول قبل از ميلاد)
 

نقشه ماهواره ای شهرستان ورزقان

* سایت استانداری

* اخبار مرتبط با شهرستان ورزقان