نخستین جابه‌جایی فرمانداران دولت تدبیر و امید در سطح شهرستان‌های استان آذربایجان‌شرقی امروز با تغییر فرمانداران شهرستان‌های ورزقان و هریس کلید ‌خورد.

حسن یحیوی فرماندار جدید هریس

استاندار آذربایجان شرقی صبح امروز در نخستین گام با سفر به شهرستان هریس با تقدیر از خدمات داریوش مردای ،حسن یحیوی را به عنوان فرماندار جدید شهرستان هریس معرفی کرد.

علی وفادار فرماندار جدید ورزقان

جبارزاده در ادامه سفر خود به شهرستان ورزقان سفر می کند تا با تقدیر و تشکر از محرم فروغی، علی وفادار را به عنوان فرماندار جدید ورزقان معرفی می‌کند.

به گفته فروغی وی نیروی صدا و سیما است و بقیه دوران خدمتش را در صدا و سیما و در این سنگر به هموطنانش خدمت خواهد کرد.

در ادامه مطلب نگاهی به شهرستان ورزقان و هریس داریم ...

نگاهی به شهرستان ورزقان

سابقه تاریخی

شهرستان ورزقان سابقاً از بخش‌های شهرستان اهر بود که در دهه 60 و در تقسیمات جدید کشوری تجزیه و بخشی از منطقه دیزمار (دیزمار غربی) به مرکزیت سیه‌رود از آن جدا و به جلفا ملحق شد. دهستان خواجه به بخش ارتقا یافته و به همراه دهستان مواضع‌خان به هریس پیوست. شهرستان ورزقان به دلیل قرار گرفتن در منطقه زیبای قره‌داغ، دارای مناظر بدیع و بکر طبیعی و آثار تاریخی است که ویژگی‌های خاصی به طبیعت ورزقان بخشیده و این شهرستان را به یکی از قطب‌های گردشگری تبدیل کرده است.

موقعیت جغرافیایی

شهرستان ورزقان با وسعت 2368 کیلومتر مربع (5.2 درصد مساحت استان) در 75 کیلومتری تبریز واقع شده و از سمت شمال با شهرستان‌های کلیبر و جلفا، از سمت شرق با شهرستان اهر، از سمت غرب با شهرستان مرند و از سمت جنوب با شهرستان‌های هریس، تبریز و شبستر هم‌مرز است.

تقسیمات کشوری

طبق آخرین تقسیمات کشوری شهرستان ورزقان دارای دو بخش به نام‌های مرکزی (شامل دهستان‌های ازومدل جنوبی، ازومدل شمالی، بکرآباد و سینا) و خاروانا (شامل دهستان‌های دیزمار مرکزی، جوشین و ارزیل)، دو نقطه شهری به نام‌های ورزقان و خاروانا و 163 آبادی می‌باشد.

جمعیت

براساس نتایج سرشماری عمومی نفوس و مسکن در سال 1390، جمعیت شهرستان ورزقان در حدود 45708 نفر (1.2 درصد جمعیت استان) و جمعیت مرکز این شهرستان 5385 نفر برآورد شده است. جمعیت شهری این شهرستان 6758 نفر و جمعیت روستایی آن 38950 نفر و تعداد خانوار آن 12244 خانوار است.

اقلیم و آب و هوا

آب و هوای ورزقان در تابستان معتدل تا گرم و در زمستان سرد و یخبندان و پربرف است. به طور کلی ورزقان منطقه‌ای کوهستانی است و اطراف آن را کوه‌های آق‌داغ، مشکعنبر، کامتال، جوشون، جله‌داغ، ایری‌داغ، کیامکی، خاروانا و پیرسقا فرا گرفته‌اند. همین امر سبب شده تا کشاورزی و دامداری در این شهرستان رونق بیشتری داشته باشد، به گونه‌ای که همه ساله ورزقان در فصل تابستان شاهد حضور دام‌های عشایر قره‌داغ است.

وضعیت اقتصادی

با توجه به وجود رودخانه‌های دایمی و فصلی متعدد، تولیدات متنوع زراعی از جمله تولید حبوبات و گندم، تولید حدود 10 درصد میوه‌های نیمه گرمسیری استان (انار و انجیر)، پتانسیل مناسب جهت دامپروری و آبزی‌پروری و زنبورداری، جنگل‌های ارسباران با فلور غنی و ذخیره ژنتیکی بالا، وجود دومین معدن بزرگ مس کشور، وجود 40 کانسار و 19 اندیس، استخراج 35 درصد مرمریت استان، اختصاص 78 درصد کل سرمایه‌گذاری در معادن استان به معادن شهرستان، اولویت سرمایه‌گذاری در شهرستان ورزقان را در بخش‌های گردشگری،توسعه معادن و فعالیت‌های وابسته به آن و توسعه کشاورزی قرار داده است. این شهرستان با قرار گرفتن بر روی کمربند آلپ ـ هیمالیا دارای اندیس‌های متعدد مس و عناصر فلزی دیگر نظیر سرب، روی و آهن می‌باشد. کانسار مس سونگون که در شمال ورزقان قرار گرفته است، بزرگترین اندیس مس در شمال‌غرب ایران و یکی از بزرگترین کانسارهای مس دنیا بوده و قابل مقایسه با معادن بزرگ دنیا مانند بینگهام در آمریکا و چوکی‌کوماتا در شیلی است. فاصله این معدن از تبریز 130 کیلومتر و از ورزقان 25 کیلومتر بوده و در مجاورت روستای سونگون واقع است. معدن مس سونگون در یک منطقه کوهستانی با متوسط ارتفاع 2000 متر بالای سطح دریا واقع شده است. کانی‌سازی اصلی کانسار شامل کانی‌های مس و مولیبدن بوده و ذخیره احتمالی آن حدود 470 میلیون تن و ذخیره ممکن حدود 600 میلیون تن برای کانسار تخمین زده شده که در مجموع کل ذخایر قطعی، احتمالی و ممکن در محدوده کانسار سونگون حدود 7.1 میلیارد تن سنگ مس با عیار 62 گرم بر تن است و بدین ترتیب معدن مس سونگون دارای ذخیره احتمالی و قطعی بالایی نسبت به معدن مس سرچشمه کرمان است. مجتمع مس سونگون به تنهایی 3 درصد ذخایر مس جهان را در اختیار دارد. در سال‌های اخیر با توسعه صنایع تبدیلی مس در منطقه ظرفیت بسیار بالایی از جهت صنعتی برای منطقه ورزقان فراهم شده است.

نقاط تاریخی و دیدنی

منطقه گردشگری چیچکلی (در 35 کیلومتری شمال غرب ورزقان)، مسجد جامع خاروانا (مربوط به سده‌های 6 و 7 هجری قمری)، خانه امیر ارشد یا داش‌ساختمان(در 12 کیلومتری غرب ورزقان)، کتیبه میخی سقندل (در 5 کیلومتری ورزقان )، آبشار گل‌آخور (با ارتفاع 12 متر)، قلعه تاریخی جوشین (در 26 کیلومتری غرب ورزقان (به احتمال زیاد مربوط به زمان مادها)، امامزاده سیدخلیل جوشین، گنبد الله‌الله (مربوط به اواخر دوره ایلخانان مغول تا صفویه)، روستای آستمال (با قدمت چند هزار ساله)، روستای کرینگان (که اهالی آن به زبان تاتی صحبت می‌کنند)، تپه داش‌باشی یا ارمنی گوللویی، قلعه کندی‌بولاغ، قلعه داشی، قلعه اژدها داشی، گورستان سقای، قلعه سرخه دیزج و تپه الله‌لو (همگی با قدمت هزاره اول قبل از میلاد)

استان آذربایجان شرقی دارای 21 شهرستان است که پیش از این رحیم شهرتی‌فر به عنوان فرماندار تبریز معرفی شده بود و پیش‌بینی می‌شود تغییرات در 18 فرماندار باقی مانده در روزهای آینده سرعت بیشتری بگیرد.

نگاهی به شهرستان هریس

سابقه تاریخی

هریس یکی از قدیمی‌ترین مناطق آذربایجان شرقی است. در وقف‌نامه ربع رشیدی نام بسیاری از آبادی‌های آذربایجان آمده است و نشان می‌دهد که پاره‌ای از‌ آنها نظیر هریس در قرن‌های هفتم و هشتم هجری قصبه‌هایی آباد و بزرگ بوده‌اند. چند بنای تاریخی مهم از دوره فرمانروایی ایلخانان و جانشینان آنان در این بخش به جای مانده است که عبارتند از: بقعه شیخ اسحاق (در روستای خانقاه خانمرود)، گورستان مینق، گورستان هیق، گورستان گوور، مسجد سنگی جمال‌‌آباد، و مسجد اسنق (مربوط به قرن هشتم هجری). هریس یکی از قدیمی‌ترین مراکز صنعت فرش در آذربایجان و ایران است و فرش‌های «مرز بلند» آن شهرت جهانی دارند.

موقعیت جغرافیایی

شهرستان هریس با وسعت 2345 کیلومتر مربع (5.1 درصد مساحت استان) در 60 کیلومتری تبریز واقع شده و از سمت شمال با شهرستان‌های ورزقان و اهر، از سمت شرق با استان اردبیل، از سمت غرب با شهرستان تبریز و از سمت جنوب با شهرستان‌های تبریز، بستان‌آباد و سراب هم‌مرز است.

تقسیمات کشوری

طبق آخرین تقسیمات کشوری شهرستان هریس دارای دو بخش به نام‌های مرکزی (شامل دهستان‌های بدوستان شرقی، خانمرود و باروق) و خواجه (شامل دهستان‌های مواضع‌خان شرقی، مواضع‌خان شمالی و بدوستان غربی)، 5 نقطه شهری به نام‌های هریس، زرنق، بخشایش، کلوانق و خواجه و 104 آبادی می‌باشد.

جمعیت

براساس نتایج سرشماری عمومی نفوس و مسکن در سال 1390، جمعیت شهرستان هریس در حدود 67820 نفر (1.8 درصد جمعیت استان) و جمعیت مرکز این شهرستان 9823 نفر برآورد شده است. جمعیت شهری این شهرستان 32227 نفر و جمعیت روستایی آن 35593 نفر و تعداد خانوار آن 18353 خانوار است.

اقلیم و آب و هوا

حدود 70 درصد از وسعت این شهرستان را اراضی جلگه‌ای و 30 درصد آن را مناطق کوهستانی تشکیل می‌دهند. شهرستان هریس به طور کلی دارای زمستان‌های سرد و یخبندان و تابستان‌های ملایم می‌باشد. متوسط درجه حرارت حداقل 25- در زمستان و حداکثر 35 درجه در تابستان است. شهرستان هریس به لحاظ قرار گرفتن در دامنه کوه‌های بزغوش، سابلاغ‌داغ، آق‌داغ و قوشاداغ و با داشتن حدود 70% خاک جلگه‌ای از مناطق مستعد کشاورزی می‌باشد. منابع تامین آب‌های منطقه عمدتاً از باران‌های بهاره و پاییزه و ذوب برف‌های زمستانی و قسمتی نیز از جاری شدن آب چشمه‌های طبیعی است.

وضعیت اقتصادی

اقتصاد منطقه بیشتر به کشاورزی (زراعت، باغداری، صیفی‌کاری) و دامداری و صنایع دستی متکی بوده و موارد متفرقه در درجات بعدی قرار دارند. این شهرستان با توجه به دارا بودن مراتع نسبتاً غنی و تنوع گیاهی موجود در آنها از جمله گیاهان دارویی، وجود اراضی، باغات و دشت‌های وسیع با قابلیت حاصلخیزی، تولیدات متنوع زراعی و دامی، پتانسیل مناسب جهت آبزی‌پروری و زنبورداری به دلیل مراتع شهرستان، اولویت سرمایه‌گذاری آن را در بخش کشاورزی و گردشگری و با توجه به برخورداری از صنعت فرش دستباف و داشتن شهرت جهانی در آن، می‌توان برای ثبت بین‌المللی برند آن برنامه‌ریزی کرد.