وضعیت سیاسی و اجتماعی استان آذربایجان شرقی

جمعیت استان و ویژگی‌های آن

بر اساس نتایج سرشماری عمومی نفوس و مسكن در سال‌های 1375 و 1385، جمعیت استان آذربایجان‌شرقی با نرخ رشدی معادل 0.81 درصد از 3325540 نفر در سال 1375 به 3603456 نفر در سال 1385 رسیده‌است. در فاصله دو سرشماری فوق‌الذكر رشد جمعیت در مناطق شهری 1.57 درصد و در مناطق روستایی 0.55 درصد رشد منفی داشته است. در سال 1385 استان دارای 911924 خانوار بوده كه این تعداد 635961 خانوار در مناطق شهری و 275942 خانوار در مناطق روستایی و 97 خانوار غیر ساكن بودند. بر این ‌اساس، نرخ شهرنشینی در استان در سال 1385، 66.7 درصد و میزان جمعیت ساكن در این روستا در این سال 33.3 درصد بوده است.
نرخ رشد خانوار در فاصله دو سرشماری 1375 و 1385 در استان 2.75 درصد بوده است كه چندین برابر نرخ رشد جمعیت می‌باشد. بنابراین علاوه بر نرخ رشد جمعیت كه به‌طور طبیعی موجب افزایش تعداد خانوارها شده است اصلی‌ترین عامل افزایش چند برابری خانوارها نسبت به جمعیت كاهش بعد خانوار از 4.87 نفر در سال 1375 به 3.95 نفر در سال 1385 می‌باشد. متوسط بعد خانوار در كشور در سال‌های 1375 و 1385 به ترتیب 4.84 و 4.03 نفر بوده است.
براساس اطلاعات فوق نسبت جنسی در سال 1385در استان 104 نفر می‌باشد. به عبارت دیگر در استان در مقابل هر یكصد نفر زن 104 مرد وجود داشته است.
بیشترین میزان جمعیت استان هم در مردان و هم در زنان در گروه سنی 24-20 ساله قرار دارد به طوری‌كه 12.88 درصد از جمعیت زنان و 12.5 درصد از جمعیت مردان در این گروه سنی قرار دارند. پس از آن در گروه سنی 19-15 ساله می‌باشد كه 11.89 درصد مردان و 11.67 درصد زنان در این گروه قرار گرفته‌اند. در سطح كشور نیز با اختلاف بسیار اندكی چنین وضعیتی حاكم است. حدود 7.19 درصد جمعیت استان نیز در گروه سنی 4-0 ساله قرار دارند. یكی از ویژگی‌های بارز هرم سنی توانایی آن در نشان دادن وضعیت گروه‌های مختلف سنی در گذشته، حال و آینده در یك نمودار و یك سال مشخص است. به این مفهوم كه با بررسی هرم سنی در سال 1385 ضمن این‌كه وضعیت حال نشان داده می‌شود وضعیت نسبت به ده سال قبل و ده سال آینده را نیز نشان می‌دهد. بنابراین پهن‌ترین بخش هرم كه هم‌اكنون در گروه سنی 24-20 ساله می‌باشد در سال 1375 در گروه سنی 14-10 ساله بوده و نیز در سال 1365 پهن‌ترین بخش هرم در گروه سنی 4-0 ساله بوده است. پر واضح است كه پهن‌ترین بخش هرم در سال 1390 به گروه سنی 29-25 و در سال 1395 به گروه سنی 34-30 سال منتقل خواهدشد.

ضریب جوانی در استان كه از تقسیم تعداد جمعیت 15 ساله و كمتر به كل جمعیت به دست می‌آید 23.08 درصد و در كشور 25.06 درصد می‌باشد. این ضریب در سال 1375،   36.8درصد بوده كه نشان می‌دهد جمعیت استان (و كشور) كه ده سال قبل جمعیت جوانی محسوب می‌شد به مرور از این وضعیت عبور كرده و به جمعیت میا‌ن‌سال رسیده و در دهه‌های آینده این روند افزایشی به جمعیت سالخورده خواهد رسید.

وضعیت اشتغال و بیكاری،مهاجرت،نژاد، زبان و مذهب ساكنین استان را در ادامه مطلب مطالعه نمایید ...